اثربخشی بسته مداخله روانی- تربیتی هوش سیال ماهر بر کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی بسته مداخله روانی-تربیتی هوش سیال ماهر بر عملکردهای اجرایی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) انجام شد.   روش‌شناسی: طرح پژوهش نیمه‌آزمایشی با استفاده از طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان مبتلا به ADHD مراجعه‌کننده به کلینیک‌های روانشناختی منطقه 1 شهر تهران بود. از این جامعه آماری، 30 کودک به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل مقیاس‌های استاندارد برای سنجش عملکردهای اجرایی و مصاحبه بالینی بود. مداخله روانی-تربیتی هوش سیال ماهر در 10 جلسه 45 دقیقه‌ای برای گروه آزمایش انجام شد و پس از اتمام مداخلات، دوباره عملکردهای اجرایی هر دو گروه ارزیابی شدند.   یافته‌ها: نتایج تحلیل‌های آماری با استفاده از تحلیل کواریانس (ANCOVA) نشان داد که بسته مداخله روانی-تربیتی هوش سیال ماهر به‌طور معناداری موجب بهبود عملکردهای اجرایی کودکان مبتلا به ADHD شده است. میانگین نمرات عملکردهای اجرایی و مولفه‌های آن در گروه آزمایش در مرحله پس‌آزمون به‌طور قابل توجهی کاهش یافت. این نتایج نشان‌دهنده اثربخشی بالای مداخله بر مولفه‌های مدیریت زمان، سازماندهی خود/حل مسئله، مهار خود، خودانگیزشی و خودنظم‌جویی هیجانی در این کودکان بود.   نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، بسته مداخله روانی-تربیتی هوش سیال ماهر می‌تواند به‌عنوان یک رویکرد موثر در بهبود عملکردهای اجرایی کودکان مبتلا به ADHD مورد استفاده قرار گیرد. این مداخله نه تنها به کاهش مشکلات اجرایی این کودکان کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به بهبود وضعیت تحصیلی و اجتماعی آن‌ها نیز منجر شود. پیشنهاد می‌شود این مداخله در برنامه‌های آموزشی و درمانی مرتبط با ADHD گنجانده شود.