تحلیل کانونی رابطه سبک‌های هویت با خودناتوان‌سازی در دانش آموزان دبیرستانی

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبک‌های هویت و خودناتوان‌سازی با استفاده از تحلیل همبستگی کانونی انجام شد.   روش‌‎شناسی: طرح پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بود و از تحلیل همبستگی کانونی برای بررسی روابط میان دو مجموعه از متغیر پیش بین (سبک‌های هویت) و ملاک (ابعاد خودناتوان سازی) استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر بجنورد تشکیل می‌دادند. تعداد 210 نفر از این دانش آموزان با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند. گردآوری داده‌ها با پرسشنامه سبک‌های هویت (برزونسکی، 1992) و مقیاس خودناتوان سازی (جونز و رودوالت، 1982) انجام شد. تحلیل داده‌ها با ضریب همبستگی پیرسون و همبستگی کانونی و با استفاده از نرم افزار SPSS.27 انجام شد.   یافته‌ها: نتایج نشان داد که میان سبک‌های هویت و ابعاد خودناتوان‌سازی رابطه معناداری وجود دارد. واریانس مشترک سبک‌های هویت و خودناتوان سازی 28 درصد بود. بیشترین اهمیت در تابع سبک‌های هویت به هویت اطلاعاتی (81/0) و در تابع خودناتوان سازی به خودناتوان سازی ادعایی اختصاص داشت (99/0-).   بحث و نتیجه‌گیری: در مجموع به نظر می‌رسد، پردازش اطلاعات مربوط به هویت می‌تواند بر میزان استفاده از راهبردهای خودناتوان سازی تأثیر داشته باشد و نوجوانانی که هویت اطلاعاتی و هنجاری داشته و از تعهد هویت بالایی برخوردارند از رفتارهای خودناتوان ساز کمتر استفاده می کنند.