ارائه مدل اهمال‌کاری تحصیلی بر اساس راهبردهای یادگیری خودگردان و سبک‌های تربیتی والدین با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی تحصیلی

چکیده

هدف: اهمال‌کاری تحصیلی باعث افت عملکردهای تحصیلی می‌شود و باید به‌دنبال راهکارهایی برای کاهش آن بود. در نتیجه، این مطالعه با هدف ارائه مدل اهمال‌کاری تحصیلی بر اساس راهبردهای یادگیری خودگردان و سبک‌های تربیتی والدین با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی تحصیلی انجام شد. روش‌شناسی: طرح پژوهش مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 02-1401 بودند که از میان 23552 دانش‌آموز، تعداد 400 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. در این پژوهش از ابزارهای اهمال‌کاری تحصیلی (سولومون و راثبلوم، 1984)، راهبردهای یادگیری خودگردان (پینتریچ و دی‌گروت، 1990)، سبک‌های تربیتی والدین (بامریند، 1991) و خودکارآمدی تحصیلی (جینکس و مورگان، 1999) استفاده شد. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های ضرایب همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS-V23 و Lisrel-V8.8 استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که مدل اهمال‌کاری تحصیلی بر اساس راهبردهای یادگیری خودگردان و سبک‌های تربیتی والدین با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی تحصیلی برازش خوبی داشت. همچنین، راهبردهای یادگیری خودگردان (شناختی و فراشناختی) بر خودکارآمدی و اهمال‌کاری تحصیلی به‌صورت مستقیم و از طریق خودکارآمدی تحصیلی بر اهمال‌کاری تحصیلی به‌صورت غیرمستقیم تاثیر معنادار داشتند (05/0>P). علاوه بر آن، سبک‌های تربیتی والدین (مقتدر، مستبد و سهل‌گیر) بر خودکارآمدی و اهمال‌کاری تحصیلی به‌صورت مستقیم و از طریق خودکارآمدی تحصیلی بر اهمال‌کاری تحصیلی به‌صورت غیرمستقیم تاثیر معنادار داشتند (05/0>P). بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج می‌توان اظهار داشت هر چقدر فرد راهبردهای یادگیری خودگردان، سبک تربیتی مقتدر و خودکارآمدی تحصیلی بیشتر و سبک‌های تربیتی سهل‌گیر و مستبد کمتری داشته باشد، میزان اهمال‌کاری تحصیلی کمتر خواهد شد.