ارزیابی آگاهی‌های بوم‌شناختی دانش‌آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهر تبریز و عوامل مؤثر بر آن

چکیده

هدف: این پژوهش باهدف مطالعه میزان آگاهی‌های بوم‌شناختی دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی در شهر تبریز و مطالعه نقش جنسیت و میزان تحصیلات والدین در آن انجام شد.روش: این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده­ها، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری، دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی 1398 – 1397 بود که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 392 نفر به دست آمد. ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامه­ای محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن با نظرخواهی از اساتید و صاحب‌نظران و پایایی آن با روش دونیمه کردن مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی با استفاده از  نرم‌افزار SPSS25 در سطح معناداری 05/0 انجام شد.یافته‌ها: بر اساس نتایج آزمون t تک گروهی در سطح معنی‌داری کمتر از 05/0، میزان آگاهی­های بوم‌شناختی و ابعاد آن در دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی شهر تبریز به‌طور معنی‌داری پایین‌تر از حد متوسط بود. میزان آگاهی دانش‌آموزان به جز در بعد آلودگی در باقی ابعاد آگاهی بوم‌شناختی پایین­تر از حد متوسط بوده و در سطح غیرقابل قبولی ارزیابی گردید. هم‌چنین نتایج آزمون t مستقل نشان داد که دختران در مقایسه با پسران از میزان آگاهی‌های بوم‌شناختی بیشتری برخوردارند و تنها میزان آگاهی از چرخه مواد در دانش‌آموزان دختر و پسر تفاوت معنی‌داری نداشت (05/0). نتایج تحلیل واریانس یک‌طرفه  نیز نشان داد که میزان آگاهی‌های بوم‌شناختی و ابعاد آن برحسب تحصیلات پدر و مادر تفاوت معنی‌داری دارد (05/0>p < /span>). نتایج آزمون تعقیبی دانکن  حاکی از این بود که میزان آگاهی‌های بوم‌شناختی دانش‌آموزان و ابعادش با افزایش سطح تحصیلات پدر و مادر افزایش می‌یابد.نتیجه‌گیری:  فرآیند سواد بوم شاختی، ترسیم‌کننده و بیانگر پیشرفت دانش آموزان می باشد؛ به عبارت دیگر دانش آموزان می توانند موضوعات و مواردی مختلف را در آموزش بوم‌شناسی بیاموزند تا بتوانند به سطح تعریف‌شده‌ای از درک بوم‌شناسی و وقایع بوم‌شناختی دست یابند.