ارزیابی رابطه بین مقوله‌های مدل شهروندی سازمانی در آموزش‌وپرورش استان بابل در کشور عراق

چکیده

هدف: رفتار شهروندی سازمانی نقش مهمی در بهبود کیفیت خدمات سازمان‌ها از جمله سازمان آموزش‌وپرورش دارد. بنابراین، هدف این مطالعه ارزیابی رابطه بین مقوله‌های مدل شهروندی سازمانی در آموزش‌وپرورش بود.روش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش مدیران و کارکنان آموزش‌وپرورش استان بابل در کشور عراق بودند و طبق فرمول کوکران حجم نمونه 385 نفر تعیین که این تعداد با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق‌ساخته شهروندی سازمانی در آموزش‌وپرورش با 61 گویه بود که داده‌های آن با روش‌های تحلیل عاملی اکتشافی و حداقل مربعات جزئی در نرم‌افزارهای  SPSS-22و Smart-PLS-4 تحلیل شدند.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که پدیده محوری شهروندی سازمانی در آموزش‌وپرورش دارای 10 مولفه در 5 مقوله شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایطه مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها (هر کدام دو مولفه) بود که همه مولفه‌ها بار عاملی بالاتر از 50/0 و همه آنها پایایی کرونباخ و ترکیبی بالاتر از 70/0 داشتند. همچنین، ضرایب همبستگی مقوله‌های شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایطه مداخله‌گر، پدیده محوری، راهبردها و پیامدها کمتر از 45/0 و حاکی از عدم همپوشانی آنها بود. علاوه بر آن، با توجه به شاخص‌های اشتراک و افزونگی، مدل شهروندی سازمانی در آموزش‌وپرورش برازش مناسبی داشت و اثر شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای و شرایطه مداخله‌گر بر پدیده محوری، اثر پدیده محوری بر راهبردها و اثر راهبردها بر پیامدها معنادار بود (05/0P<).نتیجه‌گیری: مدل طراحی‌شده شهروندی سازمانی در آموزش‌وپرورش می‌تواند به مدیران، مسئولان و برنامه‌ریزان آموزش‌وپرورش در طراحی برنامه‌هایی جهت بهبود شهروندی سازمانی در این سازمان کمک نماید.