طراحی الگوی جامعه‌پذیری دانش‌آموزان متوسطه دوم بر اساس مبانی جامعه‌شناختی سند تحول بنیادین در نظام تعلیم‌وتربیت جمهوری اسلامی ایران

چکیده

هدف: با توجه به اهمیت جامعه‌پذیری دانش‌آموزان در نظام تعلیم‌وتربیت جمهوری اسلامی ایران، پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی جامعه‌پذیری دانش‌آموزان متوسطه دوم بر اساس مبانی جامعه‌شناختی سند تحول بنیادین در نظام تعلیم‌وتربیت انجام شد.روش ‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر زمانی مقطعی، از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی بود. جامعه پژوهش سند تحول بنیادین نظام تعلیم‌وتربیت و خبرگان نظام تعلیم‌وتربیت و مدیریت آموزشی استان بوشهر در سال 1399 بودند. علاوه بر سند تحول بنیادین در نظام تعلیم‌وتربیت، نمونه پژوهش طبق اصل اشباع نظری 16 نفر بدست آمد که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. داده‌ها با کمک مرور اسناد و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته گردآوری که روایی آن با روش مثلث‌سازی تایید و پایایی آن با روش ضریب توافق بین سه کدگذار 88/0 بدست آمد و با روش تحلیل مضمون در نرم‌افزار MAXQDA-12 تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج حاکی از آن بود که برای جامعه‌پذیری دانش‌آموزان متوسطه دوم بر اساس مبانی جامعه‌شناختی 48 شاخص، 9 مولفه و 2 بعد استخراج شد. بعد درون‌فردی شامل چهار مولفه ارتباطات و تعامل، خلاقیت و مهارت، نگرش و خانواده و بعد محیطی شامل پنج مولفه مدرسه، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ارزشی و فرهنگی بود. در نهایت، با توجه به ابعاد و مولفه‌ها، نظام بازخورد و اصلاح، فلسفه و اهداف، مراحل اجرایی الگو و سازوکار اجرایی الگو، الگوی جامعه‌پذیری دانش‌آموزان متوسطه دوم بر اساس مبانی جامعه‌شناختی سند تحول بنیادین در نظام تعلیم‌وتربیت ترسیم شد.بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، برنامه‌ریزی جهت بهبود جامعه‌پذیری دانش‌آموزان از طریق الگوی جامعه‌پذیری دانش‌آموزان متوسطه دوم بر اساس مبانی جامعه‌شناختی سند تحول بنیادین در نظام تعلیم‌وتربیت ضروری می‌باشد.