تجربه زیسته اعضای هیأت علمی از تعامل استاد - دانشجو در محیط‌های دانشگاهی

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تجربة زیستة اعضای هیأت علمی از راهبردهای تعامل استاد - دانشجو در محیط‌های دانشگاهی بود. روش شناسی: روش پژوهش پدیدارشناسی بود که طی آن ادراکات و فهم اعضای هیأت علمی از تعامل با‌ دانشجویان بررسی گردید. جامعه آماری شامل همه اعضایهیأت علمی دانشکده‌های علوم و فیزیک دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال تحصیلی 98-1397 به تعداد 81 نفر بود. با نمونه‌گیری هدفمند و رسیدن به اشباع نظری، 18 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. از طریق بررسی عمیق پژوهش‌های انجام شده در موضوع تعامل استاد – دانشجو، سوالات مصاحبه تهیه گردید و مصاحبه‌ها به شکل نیمه‌ساختاریافته انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از شیوة کدگذاری سه مرحله‌ای باز، محوری و انتخابی استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که شرایط شکل‌گیری تعامل استاد - دانشجو، شامل عوامل زمینه‌ساز و افزایش‌دهنده تعامل مانند درک موضوع درسی توسط دانشجو، برگزاری ساعات رفع اشکال و وجود انگیزه در استاد و دانشجو، و عوامل کاهش‌دهنده تعامل مانند ماهیت تئوری دروس، سطح علمی پایین دانشجو، حجم بالای کار عملی و تحقیقاتی، زمان محدود و عدم اعتماد به نفس دانشجو بودند. نتایج همچنین نشان داد که راهبردها و روش‌های تعامل با دانشجو شامل راهبردهای عام، شرایط‌مدار و دانشجومدار بودند. علاوه بر این، پیامدهای اتخاذ راهبردهای تعامل استاد - دانشجو نیز شامل پیامدهای مبتنی بر دانشجو مانند تاثیرات علمی، شخصیتی، اجتماعی، شغلی، و همچنین پیامدهای مبتنی بر استاد مانند کسب تجربه، به روز شدن اطلاعات و دانش استاد، احساس رضایت درونی، و دریافت بازخورد برای شناسایی نقاط قوت و ضعف بودند.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاصل دلالت‌های مهمی برای برنامه‌ریزان درسی آموزش عالی در راستای بهبود زمینه‌های تعامل استاد - دانشجو دارد. بر این اساس لازم است که از محتوای تعاملی با ماهیت عملی و مشارکتی، و شیوه‌های تدریس مبتنی بر راهبردهای تعاملی مختلف استفاده شود و برای دسترسی بیشتر دانشجو به استاد از طریق فعالیت‌های خارج از کلاس و فراهم آوردن فرصت ارتباط بیشتر دانشجو با استاد در سطحی شخصی‌تر برنامه‌ریزی گردد.