اثربخشی آموزش برنامه دانش‌افزایی فراشناختی معلمان بر عملکرد تحصیلی و پرورش خلاقیت دانش‌آموزان ابتدایی

چکیده

هدف: هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش برنامه دانش‌افزایی فراشناختی معلمان بر عملکرد تحصیلی و پرورش خلاقیت دانش‌آموزان ابتدایی بود. روش: این مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش همه دانش‌آموزان پایه‌های سوم تا پنجم ابتدایی منطقه یک شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 بودند. نمونه پژوهش 120 دانش‌آموز بود که با روش تصادفی خوشه‌ای انتخاب و با روش تصادفی ساده در دو گروه مساوی (60 نفر گروه آزمایش و 60 نفر گروه کنترل) جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 2 ساعته تحت آموزش برنامه دانش‌افزایی فراشناختی قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی ندید. ابزارهای پژوهش پرسشنامه‌های خلاقیت (تورنس، 1974) و عملکرد تحصیلی (فام و تیلور، 1999) بودند. داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار SPSS-22 تحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که بین گروه‌های آزمایش و کنترل در هر دو متغیر عملکرد تحصیلی و پرورش خلاقیت تفاوت معناداری وجود داشت. به عبارت دیگر، آموزش برنامه دانش‌افزایی فراشناختی معلمان باعث افزایش عملکرد تحصیلی (همه مولفه‌های آن شامل خودکارآمدی، برنامه‌ریزی، تاثیرات هیجانی، فقدان کنترل پیامد و انگیزش) و پرورش خلاقیت (همه مولفه‌های آن شامل انعطاف‌پذیری، سیالی، بسط و ابتکار) دانش‌آموزان ابتدایی شد (05/0p <). نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، معلمان می‌توانند از روش آموزش برنامه دانش‌افزایی فراشناختی معلمان در کنار سایر روش‌های آموزشی برای بهبود عملکرد تحصیلی و پرورش خلاقیت دانش‌آموزان ابتدایی استفاده کنند.