تحلیل رابطه مهارت‌های ارتباطی مدیران و میزان اثربخشی مدیریت کلاس درس معلمان

چکیده

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه مهارت­های ارتباطی مدیران با اثربخشی مدیریت کلاس درس معلمان بود.روش شناسی: روش پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری شامل 28 نفر مدیر و 976 نفر دبیر مدارس مقطع دوم متوسطه شهرستان آمل بود. جهت انتخاب نمونه آماری از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای استفاده شد. بر این اساس تعداد 24 نفر مدیر و 278 نفر دبیر به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع­ آوری داده­ها پرسشنامه­های مهارت­های ارتباطی بارتون (1990) و پرسشنامه اثربخشی مدیریت کلاس ایمار و هیکمان (1991) بود. پرسشنامه مهارت­های ارتباطی دارای 18 گویه با سه مولفه «مهارت کلامی، مهارت شنود و مهارت  بازخورد» بود. پرسشنامه اثربخشی مدیریت کلاس نیز شامل 35 سوال بود که سه مولفه «برقراری انضباط در کلاس درس، اثربخشی آموزش والدین  و اثربخشی آموزش شخصی معلم» را می سنجید. روایی پرسشنامه­ها با استفاده از روش روایی صوری و محتوایی تایید شد. پایایی پرسشنامه­ها نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ مناسب گزارش شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شد.یافته­­ها: یافته­های پژوهش نشان می­دهد که بین مهارت­های ارتباطی مدیران و مؤلفه­های آن با مؤلفه برقراری انضباط کلاس درس رابطه معنی­داری وجود ندارد، اما بین نمره کل مهارت­های ارتباطی مدیران و مؤلفه­های آن با دیگر نمره کل مدیریت کلاس درس و مؤلفه­های اثربخشی آموزش والدین و اثربخشی آموزش شخصی معلم رابطه مثبت و معنی­داری وجود دارد. نتایج تحلیل مسیر حاکی از این است که تأثیر مهارت کلامی بر انضباط کلاس درس غیرمعنادار و بر اثربخشی آموزش والدین و اثربخشی آموزش شخصی معلم معنادار می­باشد. هم­چنین، مهارت شنود می­تواند اثربخشی آموزش والدین و اثربخشی آموزش شخصی معلم را به طور معنادار و انضباط کلاس درس  را به صورت غیرمعنادار تبیین کند. در نهایت مهارت بازخورد قادر است اثربخشی آموزش والدین و اثربخشی آموزش شخصی معلم را به شکل معناداری و انضباط کلاس درس را به صورت غیرمعنادار تبیین کند.بحث و نتیجه­ گیری: بر اساس یافته­های پژوهش می­توان نتیجه گرفت تقویت مهارت­های ارتباطی مدیران می­تواند در غنی­سازی ارتباطات کلامی و غیرکلامی با والدین دانش­آموزان و نیز کمک به  معلمان در کیفیت بخشی مدیریت کلاس درس تاثیرگذار باشد.