سنتزپژوهی مولفه‌های برنامه درسی فوق برنامه

چکیده

هدف: برنامه‌درسی فوق‌برنامه می‌تواند نقش موثری در بهبود برنامه‌درسی داشته باشد. در نتیجه، هدف این مطالعه سنتزپژوهی مولفه‌های برنامه‌درسی فوق‌برنامه بود.روش‌شناسی: این مطالعه از نظر هدف، بنیادی و از نظر شیوه اجرا، کیفی از نوع سنتزپژوهی بود. جامعه پژوهش مقاله‌های مرتبط با برنامه‌درسی فوق‌برنامه سال‌های 1379 الی 1399 به تعداد 200 مورد بودند که تعداد 113 مورد آنها پس از بررسی اولیه با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش یادداشت‌برداری از مقاله‌های مرتبط با برنامه‌درسی فوق‌برنامه بود. داده‌های حاصل از یادداشت‌برداری با روش تحلیل محتوا تحلیل شدند.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که برای برنامه‌درسی فوق‌برنامه 53 مولفه شناسایی شد که مهم‌ترین آنها شامل: 1. اثربخشی فعالیت‌های فوق‌برنامه، 2. تاثیر فعالیت‌های فوق‌برنامه بر رشد اجتماعی و تمامی ابعاد مهارت‌های اجتماعی، 3. اجرای اصول و ویژگی‌های فعالیت‌های فوق‌برنامه، 4. علل عدم مشارکت در فعالیت‌های فوق‌برنامه، 5. تاثیر فعالیت‌های فوق‌برنامه بر پیشرفت تحصیلی، 6. تاثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و غیره بر فعالیت‌های فوق‌برنامه، 7. نقش مطالعه، ورزش، سخنرانی علمی و کارگاه‌های آموزشی بر فعالیت‌های فوق‌برنامه، 8. برنامه‌ها، تشکیلات، نیروی انسانی، بودجه و امکانات فوق‌برنامه، 9. هماهنگی فعالیت‌ها بر اساس تمایل، نیازها، علائق و استعدادها، 10. تأمین سلامتی، بالابردن سطح سلامتی و ارتقای سلامت افراد و 11. شناسایی آثار و ارزش‌های فعالیت‌های فوق‌برنامه در راستای تحول در برنامه رسمی بودند.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه برخی از مهم‌ترین مولفه‌های برنامه‌درسی فوق‌برنامه را مشخص ساخت که متخصصان و برنامه‌ریزان بر اساس آنها می‌توانند گام موثری در جهت بهبود طراحی و اجرای برنامه‌درسی فوق‌برنامه بردارند.