شناسایی و تحلیل ابعاد رهبری تحول‌آفرین مدیران دوره ابتدایی با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری

چکیده

هدف: در عصر تحول‌های سریع و پیچیده نظام‌های آموزشی، نقش رهبری تحول‌آفرین مدیران در ارتقای نوآوری و اثربخشی اهمیت زیادی دارد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل ابعاد رهبری تحول‌آفرین مدیران دوره ابتدایی با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری بود.

روش‌شناسی: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش همه مدیران مدارس ابتدایی استان تهران به تعداد 2500 نفر بودند و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 333 نفر محاسبه که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی و پرسشنامه محقق‌ساخته رهبری تحول‌آفرین مدیران دوره ابتدایی استفاده شد. داده‌های این پژوهش با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS-25 و Smart PLS-3 تحلیل شدند.

یافته‌ها: نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که رهبری تحول‌آفرین مدیران دوره ابتدایی 14 بعد شامل نفوذ آرمانی، ویژگی‌های شخصی، الهام‌بخشی، ایجاد چشم‌انداز مشترک، انگیزش الهام‌بخش، تشویق به نوآوری و خلاقیت، تحریک فکری، پذیرش تفاوت‌های فردی، توجه فردی، مربی‌گری و مشاوره فردی، ایجاد فرهنگ اعتماد و احترام، توانمندسازی کارکنان، تشویق به یادگیری سازمانی و مدیریت تغییر و تحول داشت که روایی همگرای همه آن‌ها بر اساس میانگین واریانس استخراج بالاتر از 50/0 و پایایی همه آن‌ها بر اساس ضرایب آلفای کرونباخ و ترکیبی بالاتر از 70/0 بود. همچنین، مدل رهبری تحول‌آفرین مدیران دوره ابتدایی برازش مناسبی داشت و در این مدل الهام‌بخشی بر همه ابعاد اثر مستقیم و معنادار داشت (05/0P<).

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه در زمینه ابعاد رهبری تحول‌آفرین مدیران دوره ابتدایی می‌تواند به مدیران و سیاست‌گذاران آموزشی در تدوین برنامه‌های توسعه رهبری و ارتقاء کیفیت مدیریت مدارس ابتدایی کمک کند. برای این منظور، آنان می‌توانند از ابعاد شناسایی‌شده در پژوهش حاضر برای رهبری تحول‌آفرین بهره‌برداری کرده و زمینه را برای بهبود مدارس فراهم نمایند.